အနာဂတ္ေကာင္းကင္ စကားပံုၿပိဳင္ပြဲ
ဒီစကားပံုၿပိဳင္ပြဲေလးကို ကၽြန္ေတာ္၀င္ပါဖို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့စဥ္က လြယ္မယ္ထင္ထားခဲ့တာ။ ေသခ်ာေတြးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး မလြယ္တာေတြ႕လိုက္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း သိသေလာက္ မွတ္ထားသေလာက္ စကားပံုေလးေတြကို ကိုယ့္အေတြးနဲ႕ ငယ္ငယ္ကၾကားဖူးတာေလးေတြနဲ႕တင္ျပလိုက္ရပါတယ္………။
၁။ မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္း (ဗမာစကားပံု)
မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းဆိုတဲ့ စကားပံုေလးကေတာ့ ကိုယ့္မႏွစ္သက္တဲ့သူ၊ မုန္းတဲ့သူ (သို႕မဟုတ္) ကိုယ္မႏွစ္သက္တဲ့ အစားအစာ ၊ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္း စတဲ့အရာေတြကို မႏွစ္သက္ ၊ မႀကိဳက္ေပမယ့္ အဲသည္စိတ္ေတြကို စိတ္ထဲမွာထားက ကိုယ္မုန္းတဲ့သူကိုလည္း တစ္ခါတစ္ရံမွာ ၿပဳံးျပဆက္ဆံရတာမ်ဳိးေတြ ၊ ကိုယ္မႏွစ္သက္တဲ့ အစားအစာေတြကိုလည္း စားရတာမ်ဳိးေတြမွာ ခိုင္းႏႈိင္းပါတယ္။
အဲသည္စကားပံုေလးနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးနား၀ရွိတဲ့ ရာဇ၀င္ေလးတစ္ခု ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕သူေတြလည္း ၾကားဖူးမယ္ထင္သလို၊ တစ္ခ်ဳိ႕သူေတြလည္း ၾကားဖူးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သည္ရာဇ၀င္ ေလးကလည္း ကၽြန္ေတာ္ေနာက္ေျပာမယ့္ စကားပံုေလးနဲ႕လည္း သက္ဆိုင္ေနလို႕ပါ။
မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္း ( စကားပံုရာဇ၀င္)
တစ္ခါက ဗာရာဏသီျပည္မွာ ဓားျပတစ္ေယာက္ကို ကြက္မ်က္မယ့္ေန႕တစ္ေန႕မွာေပါ့။ ရာဇ၀တ္သားကို သတ္ဖို႕အတြက္ ဘုရင့္လက္ေအာက္ငယ္သားေတြက ကြက္မ်က္ဖို႕ေခၚသြားခ်ိန္မွာေပါ့။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ဘုရင့္သမီးေတာ္ကလည္း ေလသာေဆာင္ကေန အျပင္ကိုၾကည့္ေနခိုက္ ဓားျပကိုေတြ႕ပါေရာ။ ဘုရင့္ သမီးေတာ္ချမာ ဓားျပကို ေတြ႕ေတြ႕ခ်င္းပဲ ခ်စ္မိသြားသတဲ့။ ဒီလိုနဲ႕ မကြက္မ်က္မီ အဲသည္ဓားျပကိုမွ မရရင္ ေသရပါေတာ့မယ္ဆိုၿပီး သူမအေဖရဲ႕ေရွ႕မွာ ငိုခ်င္းခ်ပါေရာ။ ဘုရင့္မွာလည္း သည္သမီးေတာ္ေလး တစ္ေယာက္ကိုပဲ ခ်စ္ေနရတာဆိုေတာ့ သမီးအလိုကိုလိုက္ၿပီး ဓားျပနဲ႕ေပးစားလိုက္ပါေရာ။
သည္လိုနဲ႕ဓားျပနဲ႕သမီးေတာ္ ေပးစားလိုက္ၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ ဓားျပဆိုတဲ့လူဟာ ဓားျပဆိုတဲ့အတိုင္းပဲ သူ႕စရုိက္က ေပၚလာတာေပါ့။ ဘုရင့္သမီးပိုင္တဲ့ ပစၥည္းဥစၥာေတြ သူတစ္ေယာက္ပိုင္ေအာင္ ၾကံစည္ေတာ့ တာပဲ။ ဒီလိုနဲ႕ ဘုရင့္သမီးေတာ္ကို သတ္ဖို႕အတြက္ ဓားျပခမ်ာ အႀကံႀကီးထုတ္ေတာ့တာေပါ့။ ဓားျပရဲ႕ အရိပ္အကဲေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဘုရင့္သမီးေတာ္လည္း တျဖည္းျဖည္းရိပ္မိလာတာေပါ့။ ဒီလိုနဲ႕ တစ္ရက္က်ေတာ့ “ႏွမေတာ္ေရ…ေမာင္ႀကီးတို႕ ေတာလည္ထြက္ရေအာင္” လို႕
ဓားျပက ဆိုလာသတဲ့။ ဘုရင့္သမီးေတာ္ သူ႕လင္ေတာ္ေမာင္နဲ႕တူတူ ေတာ္လည္ထြက္ဖို႕ လိုက္သြားေရာ။ ဒီလိုနဲ႕ ခပ္ေ၀းေ၀းေတာတစ္ခုရဲ႕ ေတာင္ေစာင္းေပၚ ေရာက္တဲ့အခါ။ ဘုရင့္သမီးရဲ႕ လက္၀တ္ရတနာေတြ အကုန္ခၽြတ္ကာ ေခ်ာက္ထဲကို တြန္းခ်ဖို႕လုပ္ေတာ့တာပဲ…။ အဲသည္အခ်ိန္ ဘုရင့္သမီးေတာ္ဟာ ဓားျပကို အမုန္းတီးႀကီးမုန္းတီးမိသြားေတာ့တာေပါ့။ ေနာက္ဆံုး အားမတန္ေတာ့လည္း မိန္းမမာယာနဲ႕ လြတ္ဖို႕ၾကံစည္ ေတာ့တာပဲ…။
“ေမာင္ႀကီးရယ္ ႏွမေတာ္ကို မတြန္းခ်ခင္ ေမာင္ႀကီးရဲ႕ ပါးေလးကို ႏွမေတာ္ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ နမ္းသြားပါရေစ” ဆိုသတဲ့။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ အမုန္းႀကီးမုန္းေနတဲ့သူတစ္ေယာက္ကို ဘုရင့္သမီးခမ်ာ မာယာနဲ႕လွည့္စားၿပီး သူမခ်စ္ေတာ့တဲ့သူတစ္ေယာက္ကို ေအာင့္ကာနမ္းကာ ဓားျပအငိုက္မိခ်ိန္မွာ ေခ်ာက္ထဲကို တြန္းခ်လိုက္ပါေရာ။ အဲသည္ရာဇ၀င္ကေန မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းဆိုတဲ့ စကားပံုေလး ေပၚေပါက္လာတယ္လို႕လည္း ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးနား၀ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဘာရယ္ျဖစ္ျဖစ္ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ တုန္းေလး တင္ျပရတာပါ။
*********************************************
၂။ မိန္းမမာယာ သဲကိုးဖ်ာ (ဗမာစကားပံု)
မိန္းမေတြမာယာ မ်ားပံုကို ဖ်ားကိုးခ်ပ္ေပၚမွာပံုထားတဲ့ သဲပံုေပၚက သဲပြင့္ေလးေတြရဲ႕ အရည္အတြက္ေလာက္ ရွိတာကို ေျပာထားတဲ့စကားပံုေလးပါ။ ဒီေနရာမွာ မာယာဆိုတာ မေကာင္းတာကိုေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ ရာဇ၀င္ထဲမွာ ဆိုရင္ မင္းသမီးဟာ မာယာသံုးလိုက္လို႕ အသက္ေဘးက လြတ္ေျမာက္သြားတာကို ၾကည့္ရင္သိႏုိင္ပါတယ္။ မိန္းကေလးေတြ ေယာက္်ားေလးေရွ႕မ်ား ဆံပင္သပ္တင္လိုက္တာကအစ မိန္းမမာယာ ထဲမွာ တစ္ခုအပါအ၀င္လို႕လည္း ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးပါတယ္။
****************************************************
၃။ လက္ဖက္ေကာင္းစားခ်င္ရင္ ပေလာင္ေတာင္တက္ေႏွးရတယ္ (ရွမ္းစကားပံု)
ဒီစကားပံုေလးရဲ႕ဆိုလိုရင္းကေတာ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုခုကို ေဆာင္ရြက္ေတာ့မယ္ဆို ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆို အခ်ိန္ယူၿပီးလုပ္ေဆာင္ရတာကိုေျပာထားပါတယ္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စကားပံုေလးရဲ႕ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္ လက္ဖက္ခင္းေတြ ခူးစြက္တဲ့ အခါမွာ လက္ဖက္ခူးတဲ့သူေတြကို “ပေလာင္”လို႕ေခၚၾကပါတယ္။ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းေတြမို႕ တစ္ဆင့္ခ်င္း ေတာင္ေပၚတက္တက္ၿပီး ခူးသြားတဲ့အခါမွာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ခူးဆြတ္လို႕မရပါဘူး။ ျဖည္းျဖည္းဆင္း လက္ဖက္ညႊန္႕ေလးေတြကို ေသခ်ာခူးဆြတ္မွသာ လက္ဖက္ေကာင္းရလာမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ဖက္ေကာင္း စားခ်င္ရင္ ပေလာင္ေတာက္တက္ေႏွးရတယ္ ဆိုတဲ့ စကားပံုေပၚေပါက္လာတာလို႕လည္း ၾကားဖူးပါတယ္။
အရင္တုန္းက လူပ်ဳိေတြကို အပ်ဳိအိမ္ကို လာပိုးတဲ့အခါမွာ သမီးမိန္းကေလးရွိတဲ့အိမ္က လာပိုးတဲ့လူပ်ဳိကို “လက္ဖက္ေကာင္းစားခ်င္ရင္ ပေလာင္ေတာင္တက္ေႏွးရတယ္” လို႕လည္း ေျပာတာ ၾကားရပါတယ္။ အခ်ိန္ယူၿပီးေစာင့္ပါဦးလို႕ ေျပာခ်င္တာပါ။
******************************************
၄။ ေရမွာ ငါးဖယ္ ၊ ကုန္းမွာ ထား၀ယ္ (ထား၀ယ္စကားပံု)
ဒီစကားပံုေလးကေတာ့ တနသၤာရီတုိင္း ၊ ထား၀ယ္ဘက္က စကားပံုေလးပါ။ ထား၀ယ္မွာလည္း ထား၀ယ္စကား ဆိုတာ သက္သက္ရွိပါတယ္။ ထား၀ယ္ဘက္က ပင္လယ္နဲ႕နီးေတာ့ ေရလုပ္ငန္းနဲ႕ အသက္ေမြးတဲ့သူေတြမ်ားပါတယ္။
ဒီစကားပံုရဲ႕ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ လူတစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦးယွဥ္တဲ့အခါမွာ ဥပမာေပးၿပီးသံုးသလိုပါပဲ။ ေရမွာဆို ငါးဖယ္ငါးက အင္မတန္မာသလို၊ ကုန္းေပၚမွာဆို ထား၀ယ္သူ ထား၀ယ္သားေတြဟာ အလြန္မာေက်ာတာကို ဆိုလိုထားတာပါ။
*******************************************
၅။ ဘူးသီးမွ အရီးမေတာ္နဲ႕ (ဗမာစကားပံု)
ဒီစကားပံုေလးရဲ႕ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ပစၥည္းဥစၥာတစ္ခုခုရွိမွ ၊ ေငြေၾကးခ်မ္းသာမွ အမ်ဳိးေတာ္ခ်င္သူေတြ ေပါင္းသင္းခ်င္သူေတြကို ခိုင္းႏႈိင္းၿပီးေျပာထားတာပါ။ ပစၥည္းဥစၥာမရွိ ၊ ေငြေၾကးမရွိတုန္းက မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနၿပီး ရွိလာတဲ့အခါမွာ အမ်ဳိးေတာ္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးပါ။ ဒီစကားပံုေလးနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ၾကားဖူးနား၀ပံုျပင္ေလးတစ္ခုရွိပါတယ္။
ဘူးသီးမွ အရီးမေတာ္နဲ႕ (ပံုျပင္စကားပံု)
တစ္ခါက ရြာတစ္ရြာရဲ႕ အစပ္တစ္ခုမွာ အဖြားအိုတစ္ေယာက္ ေနထုိင္သတဲ့။ သားသမီးလည္း မရွိ တစ္ေယာက္တည္းေပါ့။ ရြာထဲကလူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း အဖြားအိုးတစ္ေယာက္တည္း တဲပုတ္ေလး ထဲမွာ ေနေတာ့ ဘယ္သူမွ ေမးထူေခၚေျပာ သိပ္မရွိၾကပါဘူး။ တစ္ရက္ေတာ့ အဖြားအိုက ဘူးပင္ေလးသံုးပင္ကို သစ္ကိုင္းေလးေတြနဲ႕ စင္လုပ္ၿပီး စိုက္ေရာ။ ဘူးပင္ေလးလည္း တျဖည္းျဖည္းႀကီးလာလိုက္တာ အဖြားအိုရဲ႕ ျပဳစုမႈေကာင္းလို႕ပဲလား ေရခံေျမခံ ေကာင္းလို႕ပဲလား အသီးေတြေ၀ေ၀ဆာဆာေပါ့။
အဖြားအိုရဲ႕ၿခံထဲမွာ ဘူးသီးေတြေ၀ေ၀ဆာဆာသီးေနတာကို အဖြားအိုရဲ႕ ၿခံေရွ႕က ျဖတ္ေလွ်ာက္သြားတဲ့ ရြာသူရြာသားေတြက ျမင္တာေပါ့။ ဒီလိုနဲ႕ တစ္ရက္ အဖြားအိုလည္း ျခံထဲမွာ ေပါင္းသင္ေနတုန္း ၿခံေရွ႕က ျဖတ္ေလွ်ာက္သြားတဲ့လူတစ္ေယာက္က အဖြားအိုကို ႏႈတ္ဆက္ေရာ…
“အရီးေနေကာင္းရဲ႕လားဗ်…..” အဖြားအိုလည္း ၀တ္ေက်တန္းေက်ပါပဲ ေအး…ေအး ေပါ့။
ဒီလိုနဲ႕ ေနာက္တစ္ေယာက္ထပ္ေရာက္လာျပန္ေရာ….
“အရီးေနေကာင္းရဲ႕လား ဘူးသီးေတြလည္း သီးေနလိုက္တာ…” ဒီလိုနဲ႕ လူအေယာက္ေပါင္းမ်ားလာေတာ့ အဖြားအိုလည္း ေဒါသထြက္လာေရာ…။ ၿခံထဲကေန တစ္ခြန္းပဲေအာ္လိုက္တယ္….။
“အရင္တုန္းကေတာ့ ႏႈတ္ေတာင္မဆက္ပဲ ခု ငါ့ဘူးပင္ သီး အရီး…အရီး..နဲ႕… ဘူးသီးမွ အရီးလာမေတာ္ၾကနဲ႕ေဟ့”ဆိုၿပီး ေအာ္ခ်လိုက္ပါေရာ…။ ဒီလိုနဲ႕ ဘူးသီးမွ အရီးမေတာ္နဲ႕ စကားပံုျဖစ္လာတယ္လို႕လည္း ၾကားဖူးနား၀ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
*******************************************
၆။ ပဲပုတ္ေထာင္းစားျပီး ေခါင္းျပားေအာင္အိပ္ (ရွမ္းစကားပံု)
ပဲပုတ္ဆိုကတည္းက ဒီစကားပံုေလးဟာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား စကားပံုဆိုတာ သိသာပါတယ္။
ဆိုလိုရင္းကေတာ့ အအိပ္၊ အပ်င္းထူတဲ့သူေတြကို ခိုင္းႏႈိုင္းၿပီးေျပာတဲ့စကားပံုပါ။ ပဲပုတ္ဆိုတာ ေသြးေလး ၊ ေသြးတက္ေစတဲ့အရာ ပဲပုတ္စားၿပီးရင္ အလြန္အိပ္သလိုပါပဲ..။ အအိပ္သန္ အပ်င္းထူတဲ့သူေတြကို ပဲပုတ္ေထာင္းစားၿပီး ေခါင္းျပားေအာင္အိပ္ဆိုတဲ့အတိုင္း ေခါင္းျပားေအာင္အိပ္တဲ့ ပ်င္းတဲ့သူေတြလို႕ ေျပာတာပါ။
********************************************
၇။ အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ (ဗမာစကားပံု)
အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ဆိုတဲ့ စကားပံုေလးကေတာ့ အေရးတႀကီး ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္စံုတစ္ဦး ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး ျပဳလုပ္တာေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားတဲ့အျဖစ္ကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီစကားပံုေလးနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ရာဇ၀င္ေလးတစ္ခုရွိပါတယ္။ ဖတ္ၾကည့္ပါဦးခင္ဗ်ာ။
အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ (စကားပံုရာဇ၀င္)
တစ္ခါတုန္းက တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွာ ဘုရင့္ထံမွာ အမႈေတာ္ထမ္းတဲ့ ပုဏၰားတစ္ေယာက္ရွိသည္။ ပုဏၰားႀကီး နကၡတာရာမ်ား တြက္ခ်က္ရာတြင္ အလြန္ေတာ္ေသာသူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ တစ္ေန႕ေသာအခါ ပုဏၰားမတြင္ ကိုယ္၀န္ရွိေလသည္။ ပုဏၰားမွာ နကၡတ္ကိုတြက္ခ်က္ၾကည့္ေသာအခါ အေဖ့လွ်ာကို ျပန္ျဖတ္မည့္ ကေလးျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္။ ပုဏၰားမခမ်ာ ပုဏၰားႀကီးကိုေတာင္းပန္ကာ ကေလးေမြးလာၿပီးမွ စြန္႕ပစ္ဖို႕ ေျပာေလသည္။ ထိုကေလးေမြးလာေသာအခါ ပုဏၰားမမွာ မိမိသားငယ္အား မသတ္ရက္၍ ေဖာင္ငယ္ တစ္ခုျဖင့္ ျမစ္ထဲသို႕ေမ်ာလိုက္ေလသည္။ ထိုကေလးအား ရြာငယ္တစ္ရြာမွ လင္မယားႏွစ္ေယာက္မွ ေတြရွိ၍ ေမြးစားလိုက္ေလသည္။
ကေလးငယ္ႀကီးျပင္းလာေသာအခါ ပုဏၰားႀကီးကဲ့သို႕ပင္ နကၡတာရာမ်ား ေဗဒင္ပညာပိုင္းတြင္ ကၽြမ္းက်င္ေလ သည္။ ပုဏၰားငယ္၏ ပညာေက်ာ္ေစာမႈေၾကာင့္ ဘုရင့္ထံအပါးတြင္ အခစားရေလေတာ့သည္။ ဘုရင့္ပါးတြင္ ခစားေနေသာ ပုဏၰားငယ္ႏွင့္ သူ၏အေဖတို႕ တူတူပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ တစ္ေန႕ေသာအခါ နန္းေတာ္ထဲတြင္ အေဆာင္သစ္မ်ားေဆာက္လုပ္ဖို႕ သစ္လံုးမ်ားအား တြက္ခ်က္ရာတြင္ ပုဏၰားႀကီးမွာ “ဒီကၽြန္းလံုးႀကီးဟာ အသံုးျပဳရန္သင့္ေတာ္ပါတယ္ အရွင္မင္းႀကီး” ထိုအခ်ိန္တြင္ ပုဏၰားငယ္မွလည္း “မသင့္ေတာ္ပါဘူး အရွင္မင္းႀကီး” ဟူ၍ အႀကိတ္အနယ္ျဖစ္ၾကေလေတာ့သည္။ ပုဏၰားငယ္မွာ “ဒီကၽြန္းလံုးႀကီးမွာ အေခါင္းေပါက္ေတြရွိေသာေၾကာင့္မသင့္ေတာ္ပါဘူး”ဟူ၍ ေျပာၾကာေလသည္။ ပုဏၰားႀကီးမွာ ပုဏၰားငယ္၏ ေျပာစကားေၾကာင့္ မခံမရပ္ႏိုင္ကာ “ဒီကၽြန္းလံုးကိုစစ္ေဆးမည္ အေခါင္းတိုင္မရွိလွ်င္ကၽြႏု္ပ္ႏုိင္မည္ ၊ အေခါင္းတိုင္ရွိလွ်င္ သင္ႏုိင္မည္။ သင္ႏိုင္လွ်င္ ကၽြႏုပ္လွ်ာကိုျဖတ္ကာ ၊ ကၽြႏု္ပ္ႏုိင္လွ်င္ သင့္လွ်ာကိုျဖတ္မည္။” ဟုဆိုေလသည္။ ကၽြန္းလံုးအား ျဖတ္ေတာက္ၾကည့္ေသာအခါ အထဲတြင္ အေခါင္းတိုင္ရွိေနေလသည္။ ပုဏၰားႀကီးလည္း ကတိအတိုင္း လွ်ာျဖတ္ခံလိုက္ေလသည္။
ပုဏၰားႀကီးလည္း လွ်ာျဖတ္ခံရၿပီး အိမ္ျပန္ေသာအခါ အေၾကာင္းစံုကို ပုဏၰားမသိလွ်င္ ပုဏၰားငယ္အား လိုက္လံစံုစမ္းေသာအခါ ပုဏၰားႀကီး၏သားျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရေလသည္။ ထိုအခါ ပုဏၰားငယ္လည္း မိမိဖခင္အား လွ်ာျဖတ္မိသည့္အတြက္ ယူႀကဳံးမရျဖစ္ကာ စိတ္ေဖာက္ျပန္သြားေလသည္။ စိတ္ေဖာက္ျပန္ သြားေသာ ပုဏၰားငယ္မွာ ၿမိဳ႕အႏွံလည္ကာ ေအာ္ဟစ္ကာ ေနေလေတာ့သည္။ တစ္ေန႕ေသာအခါ ပုဏၰားငယ္မွာ စိတ္ထဲရွိရာ ေအာ္လိုက္ေလသည္။ “ရြာထိပ္မွာ ေညာင္ပင္ရွိ …ေညာင္ပင္ကေန ေျခလွမ္းသံုးဆယ္ အဲသည္မွာ ေရႊအိုးရွိတယ္….” အရူးစကားျဖစ္၍ မယံုေသာသူက မယံုေခ်။ လူတစ္ေယာက္ မွာ ပုဏၰားငယ္ေျပာသည့္အတုိင္း တူးၾကည့္ရာ ေရႊအိုးကိုေတြ႕ေလသည္။ ထိုသတင္းမွာ တစ္ၿမိဳ႕လံုးပ်ံ႕ႏွံ႕သြား ေလသည္။ ထိုအခါ လူအမ်ားသည္ ပုဏၰားငယ္၏ ရူးေနေသာစကားကို လိုက္ကာ နားေထာင္ၾကေလသည္။
တစ္ရက္တြင္…. ပုဏၰားငယ္သည္လည္း စကားကိုတတြတ္တြတ္ေျပာေနေလသည္…။ တတြတ္တြတ္ေျပာေနေသာေၾကာင့္ လူအမ်ားသည္လည္း ပုဏၰားငယ္၏အနားသို႕ စုရုံးကာေရာက္လာၾက ေလသည္။ “ၿမိဳ႕၀က ဘုန္းႀကီးေက်ာငး္မွာ သစ္ပင္ႀကီးရွီတယ္… အဲသည္ကေန ေျခလွမ္းငါးဆယ္….အဲသည္ကေန ညာဘက္လွည့္… ေျခလွမ္းသံုးဆယ္….ေျမာက္ဘက္လွည့္….” ပုဏၰားငယ္ ေျပာေသာစကားအား လူအမ်ားသည္ တိတ္ဆိတ္စြာ လိုက္မွတ္သားေနေတာ့သည္။ လူမ်ားသည္လည္း တျဖည္းျဖည္းမ်ားသထက္မ်ားကာေနေလသည္။ ပုဏၰားငယ္သည္ ေျပာရင္းေျပာရင္း… အသံနက္ႀကီးျဖင့္… “ဒိန္းေဒါင္းးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးး” ဟုေအာ္လိုက္ေသာအခါ စိတ္၀င္တစားနားေထာင္ေနေသာ လူအမ်ားသည္ လန္႕ဖ်န္႕ကာ ထြက္ေျပးကုန္ၾကေတာ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ ဆိုတဲ့ စကားပံု ေပၚလာသည္ဟုလည္း ၾကားဖူးနား၀ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။
******************************************
8။ ဟန္ေပါ မလီ ဟန္လီ မေပါ - ေစ်းေပါရင္ မေကာင္း ၊ ေကာင္းရင္ ေစ်းမေပါ (ရွမ္းစကားပံု)
ရွမ္းတုိင္းရင္းသားစကားပံုေလးျဖစ္ပါတယ္။ ပစၥည္းတစ္ခုဟာ ေစ်းေပါရင္မေကာင္းသလိုပဲ၊ ေကာင္းတဲ့ပစၥည္းဆို ေစ်းမေပါဘူးဆိုတဲ့ ဆိုလိုရင္းပါ။ လူေတြမွာလည္း တိတ္တိတ္ေနေထာင္တန္ဆိုသလို စကားအရမ္းမေျပာဘဲ ခပ္ဆိတ္ဆိတ္သာေနျခင္းဟာ ေကာင္းတယ္လို႕ေျပာျခင္းပါ။
**********************************
၉။ အ႐ိုးကြဲယာင္႐ိုက္က အသဲစြဲေအာင္ခ်စ္ (ရခိုင္စကားပံု)
အရုိးကြဲေအာင္ရုိက္မွ အသဲစြဲေအာင္ခ်စ္။
ဇနီးေမာင္ႏွံေတြမွာ တစ္ခါတစ္ရံညွာတာရင္လည္းေကာင္းသလို တစ္ခါတစ္ရံမညွာတာရင္လည္း ေကာင္းတယ္။ ကိစၥတိုင္းလိုလိုမွာ ညွာတာရင္ေကာင္းသလို မညွာတာရင္လည္းေကာင္းတာကိုေျပာတာပါ။
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရပ္ကြက္ေတြ ၿမိဳ႕ထဲေတြမွာ ၾကာဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ ရိုက္ႏွက္တဲ့ေယာက္်ားကိုမွ ခ်စ္ေနရတဲ့ မိန္းမသားေတြကို အရိုးစြဲေအာင္ရိုက္မွ အသဲစြဲေအာင္ခ်စ္တာတဲ့ ဆိုတာမ်ဳိးေတြပါ။
*************************************
၁၀။ အေတာ္အသင့္ဟူသည္ ပိုမ်ားသည္ထက္ ေကာင္း၏ (ရ၀မ္စကားပံု(ကခ်င္လူမ်ဳိး))
ဘ၀ဟာေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ႏုိင္မွ ေကာင္းတယ္။ အရာရာကို လိုခ်င္တပ္မက္မႈနဲ႕ပဲ ေလာဘတက္ေနရင္ မေကာင္းဘူး။ အေတာင္အသင့္သာ ေကာင္းတယ္ဟု ဆိုလိုျခင္းသာျဖစ္သည္။
*****************************************
သည္စကားပံုၿပိဳင္ပြဲေလး ၿပိဳင္ဖို႕ကို ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္ေလးႀကိဳးစားလိုက္ရပါတယ္…။ စာဖတ္သူတို႕လည္း ရသတစ္ခုခု (သို႕) ဗဟုသုတတစ္ခုခု ရရွိလိမ့္မယ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
www.aungmoethu.blogspot.com
ေအာင္မိုးသူ(စူးရွ)
ဧၿပီလ ၂၆ရက္ ၾကာသပေတးေန႕။
ေန႕လည္ ၁၂း၅၉နာရီ။
ဒီစကားပံုၿပိဳင္ပြဲေလးကို ကၽြန္ေတာ္၀င္ပါဖို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့စဥ္က လြယ္မယ္ထင္ထားခဲ့တာ။ ေသခ်ာေတြးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး မလြယ္တာေတြ႕လိုက္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း သိသေလာက္ မွတ္ထားသေလာက္ စကားပံုေလးေတြကို ကိုယ့္အေတြးနဲ႕ ငယ္ငယ္ကၾကားဖူးတာေလးေတြနဲ႕တင္ျပလိုက္ရပါတယ္………။
၁။ မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္း (ဗမာစကားပံု)
မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းဆိုတဲ့ စကားပံုေလးကေတာ့ ကိုယ့္မႏွစ္သက္တဲ့သူ၊ မုန္းတဲ့သူ (သို႕မဟုတ္) ကိုယ္မႏွစ္သက္တဲ့ အစားအစာ ၊ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္း စတဲ့အရာေတြကို မႏွစ္သက္ ၊ မႀကိဳက္ေပမယ့္ အဲသည္စိတ္ေတြကို စိတ္ထဲမွာထားက ကိုယ္မုန္းတဲ့သူကိုလည္း တစ္ခါတစ္ရံမွာ ၿပဳံးျပဆက္ဆံရတာမ်ဳိးေတြ ၊ ကိုယ္မႏွစ္သက္တဲ့ အစားအစာေတြကိုလည္း စားရတာမ်ဳိးေတြမွာ ခိုင္းႏႈိင္းပါတယ္။
အဲသည္စကားပံုေလးနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးနား၀ရွိတဲ့ ရာဇ၀င္ေလးတစ္ခု ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕သူေတြလည္း ၾကားဖူးမယ္ထင္သလို၊ တစ္ခ်ဳိ႕သူေတြလည္း ၾကားဖူးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သည္ရာဇ၀င္ ေလးကလည္း ကၽြန္ေတာ္ေနာက္ေျပာမယ့္ စကားပံုေလးနဲ႕လည္း သက္ဆိုင္ေနလို႕ပါ။
မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္း ( စကားပံုရာဇ၀င္)
တစ္ခါက ဗာရာဏသီျပည္မွာ ဓားျပတစ္ေယာက္ကို ကြက္မ်က္မယ့္ေန႕တစ္ေန႕မွာေပါ့။ ရာဇ၀တ္သားကို သတ္ဖို႕အတြက္ ဘုရင့္လက္ေအာက္ငယ္သားေတြက ကြက္မ်က္ဖို႕ေခၚသြားခ်ိန္မွာေပါ့။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ဘုရင့္သမီးေတာ္ကလည္း ေလသာေဆာင္ကေန အျပင္ကိုၾကည့္ေနခိုက္ ဓားျပကိုေတြ႕ပါေရာ။ ဘုရင့္ သမီးေတာ္ချမာ ဓားျပကို ေတြ႕ေတြ႕ခ်င္းပဲ ခ်စ္မိသြားသတဲ့။ ဒီလိုနဲ႕ မကြက္မ်က္မီ အဲသည္ဓားျပကိုမွ မရရင္ ေသရပါေတာ့မယ္ဆိုၿပီး သူမအေဖရဲ႕ေရွ႕မွာ ငိုခ်င္းခ်ပါေရာ။ ဘုရင့္မွာလည္း သည္သမီးေတာ္ေလး တစ္ေယာက္ကိုပဲ ခ်စ္ေနရတာဆိုေတာ့ သမီးအလိုကိုလိုက္ၿပီး ဓားျပနဲ႕ေပးစားလိုက္ပါေရာ။
သည္လိုနဲ႕ဓားျပနဲ႕သမီးေတာ္ ေပးစားလိုက္ၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ ဓားျပဆိုတဲ့လူဟာ ဓားျပဆိုတဲ့အတိုင္းပဲ သူ႕စရုိက္က ေပၚလာတာေပါ့။ ဘုရင့္သမီးပိုင္တဲ့ ပစၥည္းဥစၥာေတြ သူတစ္ေယာက္ပိုင္ေအာင္ ၾကံစည္ေတာ့ တာပဲ။ ဒီလိုနဲ႕ ဘုရင့္သမီးေတာ္ကို သတ္ဖို႕အတြက္ ဓားျပခမ်ာ အႀကံႀကီးထုတ္ေတာ့တာေပါ့။ ဓားျပရဲ႕ အရိပ္အကဲေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဘုရင့္သမီးေတာ္လည္း တျဖည္းျဖည္းရိပ္မိလာတာေပါ့။ ဒီလိုနဲ႕ တစ္ရက္က်ေတာ့ “ႏွမေတာ္ေရ…ေမာင္ႀကီးတို႕ ေတာလည္ထြက္ရေအာင္” လို႕
ဓားျပက ဆိုလာသတဲ့။ ဘုရင့္သမီးေတာ္ သူ႕လင္ေတာ္ေမာင္နဲ႕တူတူ ေတာ္လည္ထြက္ဖို႕ လိုက္သြားေရာ။ ဒီလိုနဲ႕ ခပ္ေ၀းေ၀းေတာတစ္ခုရဲ႕ ေတာင္ေစာင္းေပၚ ေရာက္တဲ့အခါ။ ဘုရင့္သမီးရဲ႕ လက္၀တ္ရတနာေတြ အကုန္ခၽြတ္ကာ ေခ်ာက္ထဲကို တြန္းခ်ဖို႕လုပ္ေတာ့တာပဲ…။ အဲသည္အခ်ိန္ ဘုရင့္သမီးေတာ္ဟာ ဓားျပကို အမုန္းတီးႀကီးမုန္းတီးမိသြားေတာ့တာေပါ့။ ေနာက္ဆံုး အားမတန္ေတာ့လည္း မိန္းမမာယာနဲ႕ လြတ္ဖို႕ၾကံစည္ ေတာ့တာပဲ…။
“ေမာင္ႀကီးရယ္ ႏွမေတာ္ကို မတြန္းခ်ခင္ ေမာင္ႀကီးရဲ႕ ပါးေလးကို ႏွမေတာ္ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ နမ္းသြားပါရေစ” ဆိုသတဲ့။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ အမုန္းႀကီးမုန္းေနတဲ့သူတစ္ေယာက္ကို ဘုရင့္သမီးခမ်ာ မာယာနဲ႕လွည့္စားၿပီး သူမခ်စ္ေတာ့တဲ့သူတစ္ေယာက္ကို ေအာင့္ကာနမ္းကာ ဓားျပအငိုက္မိခ်ိန္မွာ ေခ်ာက္ထဲကို တြန္းခ်လိုက္ပါေရာ။ အဲသည္ရာဇ၀င္ကေန မခ်စ္ေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းဆိုတဲ့ စကားပံုေလး ေပၚေပါက္လာတယ္လို႕လည္း ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးနား၀ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဘာရယ္ျဖစ္ျဖစ္ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ တုန္းေလး တင္ျပရတာပါ။
*********************************************
၂။ မိန္းမမာယာ သဲကိုးဖ်ာ (ဗမာစကားပံု)
မိန္းမေတြမာယာ မ်ားပံုကို ဖ်ားကိုးခ်ပ္ေပၚမွာပံုထားတဲ့ သဲပံုေပၚက သဲပြင့္ေလးေတြရဲ႕ အရည္အတြက္ေလာက္ ရွိတာကို ေျပာထားတဲ့စကားပံုေလးပါ။ ဒီေနရာမွာ မာယာဆိုတာ မေကာင္းတာကိုေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ ရာဇ၀င္ထဲမွာ ဆိုရင္ မင္းသမီးဟာ မာယာသံုးလိုက္လို႕ အသက္ေဘးက လြတ္ေျမာက္သြားတာကို ၾကည့္ရင္သိႏုိင္ပါတယ္။ မိန္းကေလးေတြ ေယာက္်ားေလးေရွ႕မ်ား ဆံပင္သပ္တင္လိုက္တာကအစ မိန္းမမာယာ ထဲမွာ တစ္ခုအပါအ၀င္လို႕လည္း ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးပါတယ္။
****************************************************
၃။ လက္ဖက္ေကာင္းစားခ်င္ရင္ ပေလာင္ေတာင္တက္ေႏွးရတယ္ (ရွမ္းစကားပံု)
ဒီစကားပံုေလးရဲ႕ဆိုလိုရင္းကေတာ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုခုကို ေဆာင္ရြက္ေတာ့မယ္ဆို ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆို အခ်ိန္ယူၿပီးလုပ္ေဆာင္ရတာကိုေျပာထားပါတယ္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စကားပံုေလးရဲ႕ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္ လက္ဖက္ခင္းေတြ ခူးစြက္တဲ့ အခါမွာ လက္ဖက္ခူးတဲ့သူေတြကို “ပေလာင္”လို႕ေခၚၾကပါတယ္။ ေလွကားထစ္စိုက္ခင္းေတြမို႕ တစ္ဆင့္ခ်င္း ေတာင္ေပၚတက္တက္ၿပီး ခူးသြားတဲ့အခါမွာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ခူးဆြတ္လို႕မရပါဘူး။ ျဖည္းျဖည္းဆင္း လက္ဖက္ညႊန္႕ေလးေတြကို ေသခ်ာခူးဆြတ္မွသာ လက္ဖက္ေကာင္းရလာမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ဖက္ေကာင္း စားခ်င္ရင္ ပေလာင္ေတာက္တက္ေႏွးရတယ္ ဆိုတဲ့ စကားပံုေပၚေပါက္လာတာလို႕လည္း ၾကားဖူးပါတယ္။
အရင္တုန္းက လူပ်ဳိေတြကို အပ်ဳိအိမ္ကို လာပိုးတဲ့အခါမွာ သမီးမိန္းကေလးရွိတဲ့အိမ္က လာပိုးတဲ့လူပ်ဳိကို “လက္ဖက္ေကာင္းစားခ်င္ရင္ ပေလာင္ေတာင္တက္ေႏွးရတယ္” လို႕လည္း ေျပာတာ ၾကားရပါတယ္။ အခ်ိန္ယူၿပီးေစာင့္ပါဦးလို႕ ေျပာခ်င္တာပါ။
******************************************
၄။ ေရမွာ ငါးဖယ္ ၊ ကုန္းမွာ ထား၀ယ္ (ထား၀ယ္စကားပံု)
ဒီစကားပံုေလးကေတာ့ တနသၤာရီတုိင္း ၊ ထား၀ယ္ဘက္က စကားပံုေလးပါ။ ထား၀ယ္မွာလည္း ထား၀ယ္စကား ဆိုတာ သက္သက္ရွိပါတယ္။ ထား၀ယ္ဘက္က ပင္လယ္နဲ႕နီးေတာ့ ေရလုပ္ငန္းနဲ႕ အသက္ေမြးတဲ့သူေတြမ်ားပါတယ္။
ဒီစကားပံုရဲ႕ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ လူတစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦးယွဥ္တဲ့အခါမွာ ဥပမာေပးၿပီးသံုးသလိုပါပဲ။ ေရမွာဆို ငါးဖယ္ငါးက အင္မတန္မာသလို၊ ကုန္းေပၚမွာဆို ထား၀ယ္သူ ထား၀ယ္သားေတြဟာ အလြန္မာေက်ာတာကို ဆိုလိုထားတာပါ။
*******************************************
၅။ ဘူးသီးမွ အရီးမေတာ္နဲ႕ (ဗမာစကားပံု)
ဒီစကားပံုေလးရဲ႕ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ပစၥည္းဥစၥာတစ္ခုခုရွိမွ ၊ ေငြေၾကးခ်မ္းသာမွ အမ်ဳိးေတာ္ခ်င္သူေတြ ေပါင္းသင္းခ်င္သူေတြကို ခိုင္းႏႈိင္းၿပီးေျပာထားတာပါ။ ပစၥည္းဥစၥာမရွိ ၊ ေငြေၾကးမရွိတုန္းက မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနၿပီး ရွိလာတဲ့အခါမွာ အမ်ဳိးေတာ္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးပါ။ ဒီစကားပံုေလးနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ၾကားဖူးနား၀ပံုျပင္ေလးတစ္ခုရွိပါတယ္။
ဘူးသီးမွ အရီးမေတာ္နဲ႕ (ပံုျပင္စကားပံု)
တစ္ခါက ရြာတစ္ရြာရဲ႕ အစပ္တစ္ခုမွာ အဖြားအိုတစ္ေယာက္ ေနထုိင္သတဲ့။ သားသမီးလည္း မရွိ တစ္ေယာက္တည္းေပါ့။ ရြာထဲကလူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း အဖြားအိုးတစ္ေယာက္တည္း တဲပုတ္ေလး ထဲမွာ ေနေတာ့ ဘယ္သူမွ ေမးထူေခၚေျပာ သိပ္မရွိၾကပါဘူး။ တစ္ရက္ေတာ့ အဖြားအိုက ဘူးပင္ေလးသံုးပင္ကို သစ္ကိုင္းေလးေတြနဲ႕ စင္လုပ္ၿပီး စိုက္ေရာ။ ဘူးပင္ေလးလည္း တျဖည္းျဖည္းႀကီးလာလိုက္တာ အဖြားအိုရဲ႕ ျပဳစုမႈေကာင္းလို႕ပဲလား ေရခံေျမခံ ေကာင္းလို႕ပဲလား အသီးေတြေ၀ေ၀ဆာဆာေပါ့။
အဖြားအိုရဲ႕ၿခံထဲမွာ ဘူးသီးေတြေ၀ေ၀ဆာဆာသီးေနတာကို အဖြားအိုရဲ႕ ၿခံေရွ႕က ျဖတ္ေလွ်ာက္သြားတဲ့ ရြာသူရြာသားေတြက ျမင္တာေပါ့။ ဒီလိုနဲ႕ တစ္ရက္ အဖြားအိုလည္း ျခံထဲမွာ ေပါင္းသင္ေနတုန္း ၿခံေရွ႕က ျဖတ္ေလွ်ာက္သြားတဲ့လူတစ္ေယာက္က အဖြားအိုကို ႏႈတ္ဆက္ေရာ…
“အရီးေနေကာင္းရဲ႕လားဗ်…..” အဖြားအိုလည္း ၀တ္ေက်တန္းေက်ပါပဲ ေအး…ေအး ေပါ့။
ဒီလိုနဲ႕ ေနာက္တစ္ေယာက္ထပ္ေရာက္လာျပန္ေရာ….
“အရီးေနေကာင္းရဲ႕လား ဘူးသီးေတြလည္း သီးေနလိုက္တာ…” ဒီလိုနဲ႕ လူအေယာက္ေပါင္းမ်ားလာေတာ့ အဖြားအိုလည္း ေဒါသထြက္လာေရာ…။ ၿခံထဲကေန တစ္ခြန္းပဲေအာ္လိုက္တယ္….။
“အရင္တုန္းကေတာ့ ႏႈတ္ေတာင္မဆက္ပဲ ခု ငါ့ဘူးပင္ သီး အရီး…အရီး..နဲ႕… ဘူးသီးမွ အရီးလာမေတာ္ၾကနဲ႕ေဟ့”ဆိုၿပီး ေအာ္ခ်လိုက္ပါေရာ…။ ဒီလိုနဲ႕ ဘူးသီးမွ အရီးမေတာ္နဲ႕ စကားပံုျဖစ္လာတယ္လို႕လည္း ၾကားဖူးနား၀ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
*******************************************
၆။ ပဲပုတ္ေထာင္းစားျပီး ေခါင္းျပားေအာင္အိပ္ (ရွမ္းစကားပံု)
ပဲပုတ္ဆိုကတည္းက ဒီစကားပံုေလးဟာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား စကားပံုဆိုတာ သိသာပါတယ္။
ဆိုလိုရင္းကေတာ့ အအိပ္၊ အပ်င္းထူတဲ့သူေတြကို ခိုင္းႏႈိုင္းၿပီးေျပာတဲ့စကားပံုပါ။ ပဲပုတ္ဆိုတာ ေသြးေလး ၊ ေသြးတက္ေစတဲ့အရာ ပဲပုတ္စားၿပီးရင္ အလြန္အိပ္သလိုပါပဲ..။ အအိပ္သန္ အပ်င္းထူတဲ့သူေတြကို ပဲပုတ္ေထာင္းစားၿပီး ေခါင္းျပားေအာင္အိပ္ဆိုတဲ့အတိုင္း ေခါင္းျပားေအာင္အိပ္တဲ့ ပ်င္းတဲ့သူေတြလို႕ ေျပာတာပါ။
********************************************
၇။ အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ (ဗမာစကားပံု)
အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ဆိုတဲ့ စကားပံုေလးကေတာ့ အေရးတႀကီး ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္စံုတစ္ဦး ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး ျပဳလုပ္တာေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားတဲ့အျဖစ္ကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီစကားပံုေလးနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ရာဇ၀င္ေလးတစ္ခုရွိပါတယ္။ ဖတ္ၾကည့္ပါဦးခင္ဗ်ာ။
အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ (စကားပံုရာဇ၀င္)
တစ္ခါတုန္းက တိုင္းျပည္တစ္ျပည္မွာ ဘုရင့္ထံမွာ အမႈေတာ္ထမ္းတဲ့ ပုဏၰားတစ္ေယာက္ရွိသည္။ ပုဏၰားႀကီး နကၡတာရာမ်ား တြက္ခ်က္ရာတြင္ အလြန္ေတာ္ေသာသူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ တစ္ေန႕ေသာအခါ ပုဏၰားမတြင္ ကိုယ္၀န္ရွိေလသည္။ ပုဏၰားမွာ နကၡတ္ကိုတြက္ခ်က္ၾကည့္ေသာအခါ အေဖ့လွ်ာကို ျပန္ျဖတ္မည့္ ကေလးျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္။ ပုဏၰားမခမ်ာ ပုဏၰားႀကီးကိုေတာင္းပန္ကာ ကေလးေမြးလာၿပီးမွ စြန္႕ပစ္ဖို႕ ေျပာေလသည္။ ထိုကေလးေမြးလာေသာအခါ ပုဏၰားမမွာ မိမိသားငယ္အား မသတ္ရက္၍ ေဖာင္ငယ္ တစ္ခုျဖင့္ ျမစ္ထဲသို႕ေမ်ာလိုက္ေလသည္။ ထိုကေလးအား ရြာငယ္တစ္ရြာမွ လင္မယားႏွစ္ေယာက္မွ ေတြရွိ၍ ေမြးစားလိုက္ေလသည္။
ကေလးငယ္ႀကီးျပင္းလာေသာအခါ ပုဏၰားႀကီးကဲ့သို႕ပင္ နကၡတာရာမ်ား ေဗဒင္ပညာပိုင္းတြင္ ကၽြမ္းက်င္ေလ သည္။ ပုဏၰားငယ္၏ ပညာေက်ာ္ေစာမႈေၾကာင့္ ဘုရင့္ထံအပါးတြင္ အခစားရေလေတာ့သည္။ ဘုရင့္ပါးတြင္ ခစားေနေသာ ပုဏၰားငယ္ႏွင့္ သူ၏အေဖတို႕ တူတူပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ တစ္ေန႕ေသာအခါ နန္းေတာ္ထဲတြင္ အေဆာင္သစ္မ်ားေဆာက္လုပ္ဖို႕ သစ္လံုးမ်ားအား တြက္ခ်က္ရာတြင္ ပုဏၰားႀကီးမွာ “ဒီကၽြန္းလံုးႀကီးဟာ အသံုးျပဳရန္သင့္ေတာ္ပါတယ္ အရွင္မင္းႀကီး” ထိုအခ်ိန္တြင္ ပုဏၰားငယ္မွလည္း “မသင့္ေတာ္ပါဘူး အရွင္မင္းႀကီး” ဟူ၍ အႀကိတ္အနယ္ျဖစ္ၾကေလေတာ့သည္။ ပုဏၰားငယ္မွာ “ဒီကၽြန္းလံုးႀကီးမွာ အေခါင္းေပါက္ေတြရွိေသာေၾကာင့္မသင့္ေတာ္ပါဘူး”ဟူ၍ ေျပာၾကာေလသည္။ ပုဏၰားႀကီးမွာ ပုဏၰားငယ္၏ ေျပာစကားေၾကာင့္ မခံမရပ္ႏိုင္ကာ “ဒီကၽြန္းလံုးကိုစစ္ေဆးမည္ အေခါင္းတိုင္မရွိလွ်င္ကၽြႏု္ပ္ႏုိင္မည္ ၊ အေခါင္းတိုင္ရွိလွ်င္ သင္ႏုိင္မည္။ သင္ႏိုင္လွ်င္ ကၽြႏုပ္လွ်ာကိုျဖတ္ကာ ၊ ကၽြႏု္ပ္ႏုိင္လွ်င္ သင့္လွ်ာကိုျဖတ္မည္။” ဟုဆိုေလသည္။ ကၽြန္းလံုးအား ျဖတ္ေတာက္ၾကည့္ေသာအခါ အထဲတြင္ အေခါင္းတိုင္ရွိေနေလသည္။ ပုဏၰားႀကီးလည္း ကတိအတိုင္း လွ်ာျဖတ္ခံလိုက္ေလသည္။
ပုဏၰားႀကီးလည္း လွ်ာျဖတ္ခံရၿပီး အိမ္ျပန္ေသာအခါ အေၾကာင္းစံုကို ပုဏၰားမသိလွ်င္ ပုဏၰားငယ္အား လိုက္လံစံုစမ္းေသာအခါ ပုဏၰားႀကီး၏သားျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရေလသည္။ ထိုအခါ ပုဏၰားငယ္လည္း မိမိဖခင္အား လွ်ာျဖတ္မိသည့္အတြက္ ယူႀကဳံးမရျဖစ္ကာ စိတ္ေဖာက္ျပန္သြားေလသည္။ စိတ္ေဖာက္ျပန္ သြားေသာ ပုဏၰားငယ္မွာ ၿမိဳ႕အႏွံလည္ကာ ေအာ္ဟစ္ကာ ေနေလေတာ့သည္။ တစ္ေန႕ေသာအခါ ပုဏၰားငယ္မွာ စိတ္ထဲရွိရာ ေအာ္လိုက္ေလသည္။ “ရြာထိပ္မွာ ေညာင္ပင္ရွိ …ေညာင္ပင္ကေန ေျခလွမ္းသံုးဆယ္ အဲသည္မွာ ေရႊအိုးရွိတယ္….” အရူးစကားျဖစ္၍ မယံုေသာသူက မယံုေခ်။ လူတစ္ေယာက္ မွာ ပုဏၰားငယ္ေျပာသည့္အတုိင္း တူးၾကည့္ရာ ေရႊအိုးကိုေတြ႕ေလသည္။ ထိုသတင္းမွာ တစ္ၿမိဳ႕လံုးပ်ံ႕ႏွံ႕သြား ေလသည္။ ထိုအခါ လူအမ်ားသည္ ပုဏၰားငယ္၏ ရူးေနေသာစကားကို လိုက္ကာ နားေထာင္ၾကေလသည္။
တစ္ရက္တြင္…. ပုဏၰားငယ္သည္လည္း စကားကိုတတြတ္တြတ္ေျပာေနေလသည္…။ တတြတ္တြတ္ေျပာေနေသာေၾကာင့္ လူအမ်ားသည္လည္း ပုဏၰားငယ္၏အနားသို႕ စုရုံးကာေရာက္လာၾက ေလသည္။ “ၿမိဳ႕၀က ဘုန္းႀကီးေက်ာငး္မွာ သစ္ပင္ႀကီးရွီတယ္… အဲသည္ကေန ေျခလွမ္းငါးဆယ္….အဲသည္ကေန ညာဘက္လွည့္… ေျခလွမ္းသံုးဆယ္….ေျမာက္ဘက္လွည့္….” ပုဏၰားငယ္ ေျပာေသာစကားအား လူအမ်ားသည္ တိတ္ဆိတ္စြာ လိုက္မွတ္သားေနေတာ့သည္။ လူမ်ားသည္လည္း တျဖည္းျဖည္းမ်ားသထက္မ်ားကာေနေလသည္။ ပုဏၰားငယ္သည္ ေျပာရင္းေျပာရင္း… အသံနက္ႀကီးျဖင့္… “ဒိန္းေဒါင္းးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးးး” ဟုေအာ္လိုက္ေသာအခါ စိတ္၀င္တစားနားေထာင္ေနေသာ လူအမ်ားသည္ လန္႕ဖ်န္႕ကာ ထြက္ေျပးကုန္ၾကေတာ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ အေရးေကာင္းတုန္း ဒိန္းေဒါင္းဖ်က္ ဆိုတဲ့ စကားပံု ေပၚလာသည္ဟုလည္း ၾကားဖူးနား၀ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။
******************************************
8။ ဟန္ေပါ မလီ ဟန္လီ မေပါ - ေစ်းေပါရင္ မေကာင္း ၊ ေကာင္းရင္ ေစ်းမေပါ (ရွမ္းစကားပံု)
ရွမ္းတုိင္းရင္းသားစကားပံုေလးျဖစ္ပါတယ္။ ပစၥည္းတစ္ခုဟာ ေစ်းေပါရင္မေကာင္းသလိုပဲ၊ ေကာင္းတဲ့ပစၥည္းဆို ေစ်းမေပါဘူးဆိုတဲ့ ဆိုလိုရင္းပါ။ လူေတြမွာလည္း တိတ္တိတ္ေနေထာင္တန္ဆိုသလို စကားအရမ္းမေျပာဘဲ ခပ္ဆိတ္ဆိတ္သာေနျခင္းဟာ ေကာင္းတယ္လို႕ေျပာျခင္းပါ။
**********************************
၉။ အ႐ိုးကြဲယာင္႐ိုက္က အသဲစြဲေအာင္ခ်စ္ (ရခိုင္စကားပံု)
အရုိးကြဲေအာင္ရုိက္မွ အသဲစြဲေအာင္ခ်စ္။
ဇနီးေမာင္ႏွံေတြမွာ တစ္ခါတစ္ရံညွာတာရင္လည္းေကာင္းသလို တစ္ခါတစ္ရံမညွာတာရင္လည္း ေကာင္းတယ္။ ကိစၥတိုင္းလိုလိုမွာ ညွာတာရင္ေကာင္းသလို မညွာတာရင္လည္းေကာင္းတာကိုေျပာတာပါ။
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရပ္ကြက္ေတြ ၿမိဳ႕ထဲေတြမွာ ၾကာဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ ရိုက္ႏွက္တဲ့ေယာက္်ားကိုမွ ခ်စ္ေနရတဲ့ မိန္းမသားေတြကို အရိုးစြဲေအာင္ရိုက္မွ အသဲစြဲေအာင္ခ်စ္တာတဲ့ ဆိုတာမ်ဳိးေတြပါ။
*************************************
၁၀။ အေတာ္အသင့္ဟူသည္ ပိုမ်ားသည္ထက္ ေကာင္း၏ (ရ၀မ္စကားပံု(ကခ်င္လူမ်ဳိး))
ဘ၀ဟာေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ႏုိင္မွ ေကာင္းတယ္။ အရာရာကို လိုခ်င္တပ္မက္မႈနဲ႕ပဲ ေလာဘတက္ေနရင္ မေကာင္းဘူး။ အေတာင္အသင့္သာ ေကာင္းတယ္ဟု ဆိုလိုျခင္းသာျဖစ္သည္။
*****************************************
သည္စကားပံုၿပိဳင္ပြဲေလး ၿပိဳင္ဖို႕ကို ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္ေလးႀကိဳးစားလိုက္ရပါတယ္…။ စာဖတ္သူတို႕လည္း ရသတစ္ခုခု (သို႕) ဗဟုသုတတစ္ခုခု ရရွိလိမ့္မယ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
www.aungmoethu.blogspot.com
ေအာင္မိုးသူ(စူးရွ)
ဧၿပီလ ၂၆ရက္ ၾကာသပေတးေန႕။
ေန႕လည္ ၁၂း၅၉နာရီ။
စုစည္းတင္ျပမႈေကာင္းတဲ့ ပိုစ္ေလးပါ............. ဆုရပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေပးတယ္ေနာ္ ......... ေအာင္မိုးသူ ..........
ReplyDeleteအစဥ္အၿမဲအားေပးလ်က္........
မဂ်က္